Zarauzko 2024ko jaiak: Euskal Jaia

Gure ohitura eta tradizioak erreibindikatzea arrazoi ona da beti jaiak antolatzeko. Irailaren 1etik 9ra, Zarauzko 2024ko Jaietan eta, bereziki, Euskal Jaian, arrantzale-herri honetako kaleetan ospakizun handiak egiten dira, arropa tradizionalek, musikak eta euskal folkloreak alaituta.

Seguruenik tamaina izugarriko hondartzagatik ezagutuko duzu Zarautz. Izan ere, Zarauzko hondartza Euskadiko luzeena da: 2,5 km ditu.

Baina herri hau ezaguna da, halaber, Euskadiko jairik herrikoienetako bat egiten duelako: 2024ko Zarauzko Euskal Jaia.

Zarauzko 2024ko Euskal Jaiaren egitaraua

Zarauzko Euskal Jaiak 100 urte bete ditu, eta baditu bere abestia eta bideoklipa.

Mendeurrena ospatzeko, Zarauzko Udalak bi erakusketa antolatu ditu:

• "Euskal Jaia 100 urte" erakusketa: abuztuaren 29tik irailaren 22ra, Merkatu plazako lehen solairuan.
• Euskal jantzi tradizionalen erakusketa: abuztuaren 26tik irailaren 9ra, herriko erakusleihoetan.

Zarauzko 2024ko Euskal Jaiaren egitaraua abuztuaren 29an hasiko da, Bertsolari Gazteen Sariaren kanporaketekin, baina ekitaldi gehienak irailaren 1etik 9ra izango dira.

Irailaren 1ean, igandea, 2024ko Haurren Euskal Jai Eguna ospatuko da. Eta irailaren 9an, astelehena, 2024ko Euskal Jai Eguna ospatuko da Zarautzen. Jaietako plater nagusia izango da.

Goizeko 7:00etan, diana; hortik aurrera, txistulariak, dultzaineroak, meza abestua, antzerkia, gurdi-lehiaketa, erromeria eta berbena.

Hemen kontsultatu dezakezu Zarauzko 2024ko Euskal Jaiaren egitaraua:

Abuztuaren 29a, osteguna

• 22:00 h. Santa Klaran Bertsolari Gazteen Lizardi Sariaren kanporaketa saioa.

Abuztuaren 30a, ostirala

• 22:00 h. Santa Klaran Bertsolari Gazteen Lizardi Sariaren kanporaketa saioa.

Irailaren 1a, igandea: Haurren Euskal Jai Eguna

• 10:30 h. Munoan, dantzarien bilkura.
• 11:00 h. Kalejira, Musika Eskolako txistulari eta trikitilariekin.
• 11:00 h. Dantzariek Agintariarena eta Agurra dantzatuko dituzte denek batera eta kalez kale ibiliko dira.
• 12:45 h. Munoan, dantzarien harrera eta emanaldia.
• 13:30 h. Munoan, haurrak familietan banatuko dira bazkaltzeko.
• 17:30 h. Kalejira Musika plazatik Iñurritzara, buruhandi, erraldoi, Zarautz TRIK eta Ustekabe txarangarekin.
• Ondoren, Iñurritzan, dantzarien bilkura.
• 18:00 h. Iñurritzan, puzgarriak haur eta nerabeentzat.
• 18:30 h. Iñurritzan, Euskaraokea.
• 20:00 h. Kalejira Iñurritzatik Musika plazara.

Irailaren 2a, astelehena

• 17:30 h. Frontoi Txikin fandango eta ari-arin ikastaroa.
• 19:00 h. Lege Zaharren enparantzan, Helduen Binakako Dantza Txapelketa.

Irailaren 3a, asteartea

• 17:30 h. Frontoi Txikin fandango eta ari-arin ikastaroa.
• 19:00 h. Lege Zaharren enparantzan, Bikote Gazteen Dantza Txapelketa.

Irailaren 4a, asteazkena

• 17:30 h. Frontoi Txikin fandango eta ari-arin ikastaroa.
• 19:00 h. Lege Zaharren enparantzan, Trikitilari Gazteen XLIV. Txapelketa.

Irailaren 5a, osteguna

• 17:30 h. Frontoi Txikin fandango eta ari-arin ikastaroa.
• 20:00 h. Lege Zaharren enparantzan, herriko taldeen emanaldia: Euskal Jaiak ehun urtez herria ehuntzen.

Irailaren 6a, ostirala

• 17:30 h. Frontoi Txikin fandango eta ari-arin ikastaroa.
• 19:00 h. Lege Zaharren enparantzan, Ondartza taldearen emanaldia.
• 22:00 h. Modelo aretoan, Bertsolari Gazteen Lizardi Sariaren finala.

Irailaren 7a, larunbata

• 11:00 h. Musika plazatik irtenda, Euskararen aldeko. Lasterketa AEK-k antolatuta.
• 11:30 h. Lege Zaharren enparantzan, Aurreku Txapelketa.
• 14:30 h. Musika plazan, Bazkari Herrikoia, EHEk antolatuta. Ondoren, kalejira elektrotxarangarekin.
• 18:00 h. Amalur parkean Artzain Txakurren Lehiaketa Jose Luis Saizarren omenez.

Irailaren 8a, igandea

• 12:00 h. Lege Zaharren enparantzan, "Mendeurrenaren brindisa": parrilla herrikoia, sagardo eta txakolin dastaketa.
• 12:00 h. Musika Plazan, plaza-dantzak Alaken taldearekin.
• 17:00 h. Gaztelekuan, erroskila tailerra nerabeentzat.
• 19:00 h. Musika plazan, erromeria EINGO taldearekin.
• 20:00 h. Frantziskotarren elizan, Zarautz Abesbatzak Salbea abestuko du.

Irailaren 9a, astelehena: Euskal Jai Eguna

• 7:00 h. Diana heeriko kaleetan zehar.
• 8:00 h. Goiztarrak taldearen irteera. Antzinako ohiturak berreskuratuz, goizean, garai bateko pertsonaiak irudikatuko dituzte kalez kale.
• 8:00 h. Gure Boza otxotea kaleetan zehar.
• 8:30 h. Kalez kale, txistulariak, trikitilariak, dultzaineroak eta Iturengo tunturroak.
• 10:00 h. Euskal Jai Eguneko parte-hartzaileen talde argazkia.
• 10:30 h. Frantziskotarren elizan, Meza Nagusia, Schola Cantorum abesbatzak abestuta. Ondoren, Frontoi Txikin, Goiztarrak taldearen eskutik, pilota partidak, herri-kirolak eta bertsolariak.
• 11:00 - 14:00 h. Arrosategi parkean, pottokak haurrentzat.
• 11:45 h. Alproja taldearen irteera.
• 12:00 h. Munoan, "Ehun urte zaian" antzezlana. Eguerdian, Musika plazan, erromeria trikitilari, txistulari eta dultzaineroekin. Ordu berean, Lege Zaharren enparantzan, erromeria trikitilariekin.
• 13:00 h. Lege Zaharren enparantzan, orga-lehiaketaren sari-banaketa.
• 13:15 h. Munoan, erromeria Iratzar taldearekin.
• 13:30 h. Musika plazan, karrozen aurkezpena. Ondoren, Kale Nagusian egongo dira ikusgai.
• 14:00 h. Musika plazan, Lizarrako Larrain Dantza herrikoia dultzaineroekin.
• 17:30 h. Musika plazatik Iñurritzara kalejira, trikitilari, dultzainero eta txistulariekin.
• 18:00 h. Iñurritzan, haurrentzako herri-kirolak Kulki taldearen eskutik.
• 18:30 h. Iñurritzako zelaian, erromeria Bide Batez taldearekin.
• 20:00 h. Iñurritzan, Lizarrako Larrain Dantza herrikoia dultzaineroekin.
• 20:30 h. Kalejira Iñurritzatik Musika plazara. Ondoren, Musika Plazan, erromeria trikitilariekin.
• 22:00 h. Munoan, dantazldia Iratzar taldearekin.

Euskal Jaia Zarautzen

Zarauzko jaien egutegian, egun bat bereziki nabarmenduta dago: irailaren 9a.

Egun horretan (Arantzazuko Amaren eguna, hots, Gipuzkoako zaindariaren eguna) egiten da Euskal Jaia, tokiko folklorez eta bertakoen eta bisitarien jantzi tradizionaletako kolorez betetako eguna.

Ardi-larruak, txapelak, kapelak, zapiak, gerrikoak, brusak eta abarketak ikusiko ditugu kalean dabiltzanen soinean.

Musika tradizionala Zarauzko Euskal Jaian

Antzerkia, musika eta dantza nagusituko dira Zarauzko kaleetan.

Euskal Jaian txistulariak eta dultzaineroak ikusiko ditugu; txistuak hiru zuloko txirulak dira, eta, dultzainak, oboearen antzeko haize-tresnak. Dantzariekin batera ikusiko ditugu haietako asko.

Trikitixa-lehiaketa ere izango da; botoidun akordeoi diatonikoa da trikitia, eta XIX. mendetik erabiltzen da Euskal Herrian.

Bertsolariak entzuteko aukera ere izango dugu, herriko kaleetan kantatuko baitituzte bertsoak. Gainera, bertso-lehiaketak eta sari espezifikoak ere badaude; besteak beste, Lizardi saria, bertsolari gazteenen talentua aintzatesten duena.

Hain zuzen, beste garai batzuetako ohiturak berreskuratzea da Zarauzko Euskal Jaiaren helburu nagusietako bat.

Euskal Jaiaren historia

Euskal Jaiak euskal tradizioa omentzen du, eta ia mende bat igaro da antolatzen hasi zenetik.

Mauricio Flores Kaperotxipi zarauztar margolariari bururatu zitzaion bertako ohiturak, folklorea eta musika erreibindikatzeko jai bat antolatzea.

Honela kontatu zuen Kaperotxipik berak: “Duela urte asko, Zarautzen bizi nintzela, uda pixka bat luzatzea otu zitzaidan. Nola? Irailaren 9an, Arantzazuko Amaren —Gipuzkoako zaindaria— egunean jai handi eta deigarri bat eginez (…) Hala, euskal jai handi bat egitea bururatu zitzaidan, gurdi onenentzako, itxura oneneko taldeentzako eta gustu onenarekin jantzitako bikoteentzako sariekin (…)” Iturria: euskonews.eus

Haren lagun Jose Zinkunegik, Nikolas Mugikak eta Bonifazio Etxegaraik ideia babestu zuten; guztiak ziren Zarauzko La Reja elkarteko kide aktiboak.

Berehala lortu zuten udalaren babes ofiziala. Baina zailena falta zen: herritarren partaidetza lortzea. Eta herritarrek gogo handiz erantzun zuten, jarduerak pentsatu, antolatu eta zabaldu baitzituzten, baita nork bere poltsikotik dirua jarrita ere.

Lehenengo Euskal Jaia Zarautzen

Hala, 1924an egin zen lehenengo Euskal Jaia.

Erabateko arrakasta izan zuen, eta bereziki gogoangarria izan zen ezkontza zahar baten antzezpena. Seguruenik, antzezpen hori jaiaren ezaugarri bilakatu zelako urte askoan, eta Alproja antzerki-taldearen aurrekariek antzeztu zutelako; izan ere, talde horrek pisu handia du gaur egun Euskal Jaian.

60ko hamarkadan, egun bakarreko jaia izatetik aste guztian jarduerak antolatzera igaro ziren.

Euskalzaleak taldeak (1964tik 1978ra aritu zen lanean) bultzatu zuen zabalkuntza hori, euskal giro dinamikoa sustatu nahi baitzuen herrian.

Guztiek zuten helburu bera: uda luzatzea turista eta bertakoentzat.

Arrakasta begi-bistakoa izan zen, eta gaur egun ere modu horretan ospatzen jarraitzen dugu, irailaren 1etik 9ra; egun nagusia 9a da.

Beraz, irailaren 1etik 9ra aukera paregabea duzu Zarautza etorri eta euskal tradizioan murgiltzeko Zarauzko 2024ko Euskal Jaian.

Irudia: Turismoa Zarautz.