Gure ohitura eta tradizioak erreibindikatzea arrazoi ona da beti jaiak antolatzeko. Irailaren 1etik 9ra, Zarauzko 2023ko Jaietan eta, bereziki, Euskal Jaian, arrantzale-herri honetako kaleetan ospakizun handiak egiten dira, arropa tradizionalek, musikak eta euskal folkloreak alaituta.
Seguruenik tamaina izugarriko hondartzagatik ezagutuko duzu Zarautz. Izan ere, Zarauzko hondartza Euskadiko luzeena da: 2,5 km ditu.
Baina kostaldeko herri hau ezaguna da, halaber, Euskadiko jai ezagunenetariko bati esker: Euskal Jaia.
Noiz dira Zarauzko 2023ko Jaiak?
Zarauzko jaiak irailaren 1etik 9ra izango dira, eta hots handiz ospatuko dute guztia, kontzertuekin, musikarekin eta kale-giro onarekin eta publiko guztietarako kirolarekin. Eta tradizioak ere bere tartea izango du, noski.
Jarduera ugari, bertakoek eta bisitariek ondo pasatzeko eta uda-amaiera apur bat atzeratzeko.
Zarauzko 2023ko Jaietako egitaraua
Zarauztarrek ohitura dute San Pelaioko zelaietara joateko eta, gauean, Iñurritzako dunen inguruan elkartzeko.
Baina tira, aurtengo jaialdi-agenda kontsultatuta ikusiko duzu nora joan
Abuztuaren 24an eta 25ean, Bertsolari Gazteen Lehiaketako kanporaketak hasiko dira.
Irailaren 1ean, Bertsolari Gazteen XLVII. finala izango da, eta, hilaren 2an, lasterketa, herri-bazkaria eta dantza-lehiaketa izango dira.
Irailaren 3an, igandearekin, Haurren Euskal Jaia, dantzariekin eta erraldoi eta buruhandiekin.
Lehiaketa, dantza eta trikitilarien eskutik, irailaren 9ra, larunbatera, iritsiko gara: Euskal Jaia.
Goizeko 7:00etan, diana; hortik aurrera, txistulariak, dultzaineroak, meza abestua, antzerkia, gurdi-lehiaketa, haurrentzako joko mitologikoak, erromeria Iratzar eta Bide Batez taldeekin, eta berbena Oxabi taldearekin.
Hemen kontsultatu dezakezu Zarauzko 2023ko Jaietako egitarau osoa.
Zarauzko Jaietako jarduerak
Jai-giroa ziurtatuta dago Zarautzen: musika-emanaldiak, kontzertuak malekoian, dantzaldiak, erromeria, dantza herrikoiak, txarangak eta kalejirak erraldoi eta buruhandiekin.
Txikienentzat, puzgarriak eta haurrentzako animazioa.
Eta, nola ez, bazkari herrikoiak eta sagardo- eta txakolin-dastatzeak ere izango dira.
Baita kirola ere: lasterketa herrikoiak, karroza-lehiaketa, pilota-partidak eta herri-kirolen lehiaketak.
Euskal Jaia Zarautzen
Zarauzko jaien egutegian, egun bat bereziki nabarmenduta dago: irailaren 9a.
Egun horretan (Arantzazuko Amaren eguna, hots, Gipuzkoako zaindariaren eguna) egiten da Euskal Jaia, tokiko folklorez eta bertakoen eta bisitarien jantzi tradizionaletako kolorez betetako eguna.
Ardi-larruak, txapelak, kapelak, zapiak, gerrikoak, brusak eta abarketak ikusiko ditugu kalean dabiltzanen soinean.
Musika tradizionala Zarauzko Euskal Jaian
Antzerkia, musika eta dantza nagusituko dira Zarauzko kaleetan.
Euskal Jaian txistulariak eta dultzaineroak ikusiko ditugu; txistuak hiru zuloko txirulak dira, eta, dultzainak, oboearen antzeko haize-tresnak. Dantzariekin batera ikusiko ditugu haietako asko.
Trikitixa-lehiaketa ere izango da; botoidun akordeoi diatonikoa da trikitia, eta XIX. mendetik erabiltzen da Euskal Herrian.
Bertsolariak entzuteko aukera ere izango dugu, herriko kaleetan kantatuko baitituzte bertsoak. Gainera, bertso-lehiaketak eta sari espezifikoak ere badaude; besteak beste, Lizardi saria, bertsolari gazteenen talentua aintzatesten duena.
Hain zuzen, beste garai batzuetako ohiturak berreskuratzea da Zarauzko Euskal Jaiaren helburu nagusietako bat.
Euskal Jaiaren historia
Euskal Jaiak euskal tradizioa omentzen du, eta ia mende bat igaro da antolatzen hasi zenetik.
Mauricio Flores Kaperotxipi zarauztar margolariari bururatu zitzaion bertako ohiturak, folklorea eta musika erreibindikatzeko jai bat antolatzea.
Honela kontatu zuen Kaperotxipik berak: “Duela urte asko, Zarautzen bizi nintzela, uda pixka bat luzatzea otu zitzaidan. Nola? Irailaren 9an, Arantzazuko Amaren —Gipuzkoako zaindaria— egunean jai handi eta deigarri bat eginez (…) Hala, euskal jai handi bat egitea bururatu zitzaidan, gurdi onenentzako, itxura oneneko taldeentzako eta gustu onenarekin jantzitako bikoteentzako sariekin (…)”
Iturria: euskonews.eus (https://www.euskonews.eus/)
Haren lagun Jose Zinkunegik, Nikolas Mugikak eta Bonifazio Etxegaraik ideia babestu zuten; guztiak ziren Zarauzko La Reja elkarteko kide aktiboak.
Berehala lortu zuten udalaren babes ofiziala. Baina zailena falta zen: herritarren partaidetza lortzea. Eta herritarrek gogo handiz erantzun zuten, jarduerak pentsatu, antolatu eta zabaldu baitzituzten, baita nork bere poltsikotik dirua jarrita ere.
Lehenengo Euskal Jaia Zarautzen
Hala, 1924an egin zen lehenengo Euskal Jaia.
Erabateko arrakasta izan zuen, eta bereziki gogoangarria izan zen ezkontza zahar baten antzezpena. Seguruenik, antzezpen hori jaiaren ezaugarri bilakatu zelako urte askoan, eta Alproja antzerki-taldearen aurrekariek antzeztu zutelako; izan ere, talde horrek pisu handia du gaur egun Euskal Jaian.
60ko hamarkadan, egun bakarreko jaia izatetik aste guztian jarduerak antolatzera igaro ziren.
Euskalzaleak taldeak (1964tik 1978ra aritu zen lanean) bultzatu zuen zabalkuntza hori, euskal giro dinamikoa sustatu nahi baitzuen herrian.
Guztiek zuten helburu bera: uda luzatzea turista eta bertakoentzat.
Arrakasta begi-bistakoa izan zen, eta gaur egun ere modu horretan ospatzen jarraitzen dugu, irailaren 1etik 9ra; egun nagusia 9a da.
Beraz, irailaren 1etik 9ra aukera paregabea duzu Zarautza etorri eta euskal tradizioan murgiltzeko Zarauzko 2023ko Euskal Jaian.
Irudia: Turismoa Zarautz (www.turismozarautz.eus)