Metal-hotsak eta musika-doinuak, inauterien bezperan. Otsaileko lehen larunbatean, kaldereroak iristen dira Donostiara. Lerro hauetan, desfilearen ibilbidea eta abestien letrak azalduko dizkizugu. Horretaz gainera, kaldereroak nor ziren kontatuko dizugu, bai eta tradizio hori nondik datorren ere.

Jai horrek kaldereroak Donostiara iritsi zirenekoa eta inauterien iragarpena sinbolizatzen ditu. Euskadiko ospakizunik zaharrenetako bat da, eta otsaileko lehen larunbatean edo Kandelario egunaren hurrengo larunbatean ospatzen da. 2024an, otsailaren 3an izango da (larunbata).

Egun horretan, Kaldereroen Konpartsa ikusgarri batek, musika-doinuekin alaiturik eta metalezko objektuak astinduz, Hungaria aldetik iritsitako metal-merkatari haien estiloa gogoratuko du Donostiako kaleetan.

Modu ikusgarria, inondik ere, inauteriak iragartzeko!

Donostiako kaldereroen konpartsa

Kaldereroen konpartsa tradizionalak makina bat jantzi original elkartzen du, zein baino zein ikusgarriagoak eta koloretsuagoak.

Guztira 19 tribu dira: Aitzarte, Akelarre, Antiguotarra, Ardatza, Arrano, Artesana, Artikutza, Bare-Bare, Esperanza, Euskal Billera, Gaztelubide, Herria, Kasilda, Kresala, Tenis errege-kluba, Suharri, UR, Urgull eta Zarauztarra.

Horietaz gainera, konpartsan izaten dira erregina, damak, zuzendariak eta haren laguntzaileak, hartza eta domatzailea.

Guztira, 400 lagun baino gehiago ibiltzen dira Donostiako kaleetan zartaginak, pertzak, galdarak, mailuak, eltzeak eta gainerako tresnak astintzen, Raimundo Sarriegiren doinuak dantzatzen eta abesten dituzten bitartean. Sarriegi musikari donostiarrarenak dira, era berean, Danborradako abestiak, bai eta San Sebastian martxa ere.

Donostiako Kaldereroak: abestiak

Abesti-errepertorioa da Donostiako Kaldereroen ezaugarri nagusietako bat.

Oso ezaguna da, berezia, eta urtero errepikatzen da.

Besteak beste, hauek:

  • Coros de Caldereros Húngaros.

  • Comparsa de Caldereros.

  • Recorrimos.

  • Caldereros Húngaros en el trabajo: Mazurca.

  • Canto Húngaro.

  • Famaren hotsak.

Pixka bat praktikatu dezazun, Caldereros Húngaros en el trabajo. Mazurca abestiaren parte bat duzu jarraian:

Queridos compañeros,

vamos a trabajar.

Componemos, bien y pronto,

peroles, chocolateras,

los braseros y calderas

barato y con perfección.

Y trabajamos de balde,

aunque el maestro nos riña,

si nos miran esas niñas

que están en ese balcón.

Donostiarras, hechiceras,

¿quién nos llama? que nos vamos.

¡Grato recuerdo llevamos

al separarnos de aquí!

Eta bideo honetan, berriz, konpartsako kideak kantuan.

Donostiako Kaldereroak: ordutegia

Kaldereroak Donostiako parte zaharretik abiatzen dira, larunbat gauean, 21:30ak aldera.

Handik gutxira, 22:00etan, Konstituzio Plazan elkartzen dira.

Oso une berezia izaten da bi arrazoirengatik: Konpartsaren erreginak eta damek ohiko agurra egiten diete donostiarrei, eta konpartsak oso-osorik interpretatzen du kantu- eta musika-errepertorioa. Haiekin batera izaten dira tokiko musikariak eta bandak, bai eta dantzariak ere.

Kaldereroen konpartsa tradizionalaren ibilbidea

caldereros donostia canciones
Iturria: Donostia Kultura

Kaldereroek Donostiako kale ugari zeharkatzen dituzte haien soinu eta kantuekin.

2024ko behin betiko ibilbidea baieztatzeke badago ere, hauxe da azken urteotan egin izan den ibilbidea:

  • 21:30: Kaldereroen kontzentrazioa Fermin Calbeton kalean, Lasala plazaren parean.

  • 21:45: Fermin Calbeton kalea. Ardatza.

  • 21:50: Fermin Calbeton kalea. Bartolo taberna.

  • 21:55: Fermin Calbeton kalea. San Jeronimo

  • 22:00: Konstituzio plaza. Kanpamentua

  • 22:45: Arrandegi eta Narrika kaleak, Sarriegi plaza

  • 23:00: Sarriegi plaza, San Juan kalea, Bretxa, Aldamar eta Euskal Herria kaleak

  • 23:15: Euskal Herria kalea. Unión Artesana - Kresala

  • 23:30: Aldamar, Iñigo eta Narrika kaleak

  • 23:40: Abuztuaren 31. Oroitzapen-plaka

  • 23:50: Kañoyetan

  • 00:00: Amaikak Bat

  • 00:15: Gaztelupe

  • 00:25: Santa Maria, Kale Nagusia, Fermin Calbeton kalea, Mari kalea

  • 00:40: Euskal Billera

  • 01:00: Gaztelubide

Donostiako Kaldereroen ibilbidea goizaldeko 01:30ak aldera amaitzen da, eta horrekin agurtzen dira hurrengo urtera arte.

Dagoeneko behin baino gehiagotan gozatu dugu haien doinuez.

Donostiako Kaldereroak: tradizioa

Donostia pasabide eta lanerako leku tradizionala izan da metalgintzan jarduten duten artisau, konpontzaile eta saltzaileentzat.

XIX. mende hasierako kronikek diotenez, Inauterietako astelehen batean, Turkiako eta Italiako galdaragileen segizio berezi bat ibili zen hiriko kaleetan, eskuetan zeramatzaten tresna metalikoak astinduz: donostiarrei atentzioa ematea zen haien helburua, eta, bide batez, beren produktuak saltzea.

Horixe da egungo Kaldereroen Konpartsaren aurrekaria. 1884an irten ziren lehenbizikoz, eta, gaur egun, otsaileko lehen larunbatean ateratzen dira desfilean kalera.

Lehen edizio hura Kandelario egunez egin zen, eta inauterietako ospakizunen parte zen.

Lehenbiziko desfile hartan ere Raimundo Sarriegiren musika jos zuten,Adolfo Combaren letrekin Begi urdin bat ospetsua, berriz, urte pare bat geroago iritsi zen.

1912an desfilea desagertu egin zen, eta 1924an berreskuratu zuten Gaztelupe elkartearen ahaleginari esker. 1940ko hamarkadatik aurrera, Gaztelubidek antolatu zuen.

Ospakizuna 1960ko hamarkadatik aurrera finkatu zen erabat, eta orduan areagotu zituzten kideak eta parte-hartzaileak.

Hasiera batean, gizonek bakarrik osatzen zuten Kaldereroen Konpartsa. Urteen poderioz, baina, aldatzen joan zen: gaur egun, emakumeak dira kideen % 60.

Alabaina, bada aldatu gabe jarraitzen duen zerbait: donostiarren berotasuna kaldereroei ongi-etorria egiteko. Kaldereroetako kantuak, dantzak, pertz-hotsak eta alaitasun kutsakorra baitira inauteriak iragartzeko modurik onena.

Goiburuko irudiaren iturria: Donostia Turismoa.