Ardoa protagonista nagusi delarik, sanmateoak ospatzen ditu Logroñok 2024ko irailaren 20tik 26ra. Mahats-biltzearen jaiak ere esaten zaie, eta egitarau luze-zabala prestatu dute aurten ere; ez dira falta karrozak, buru-handi eta erraldoiak, mahats-biltzaileak, kontzertuak eta, nola ez, mahats-zapaltzea. Kontsultatu hemen Logroñoko 2024ko sanmateoen programa.
Logroñoko sanmateoak irailaren 20tik 26ra dira. Egun handian, irailaren 21ean, Mahats-biltzearen festa egiten da: 1956an egin zen aurreneko aldiz, eta Interes Turistikoko Espainiako Festa izendatu zen 1980an.
Logroñoko 2024ko sanmateoen programa
Logroñoko 2024ko sanmateoen kartela. Iturria: Logroñoko Udala
Logroñoko 2024ko sanmateoak txupinazoarekin hasiko dira, ostiral-goizean, hilak 20, eta irailaren 26an bukatuko, upelaren ehorzketarekin.
Astebeteko jai-egitarau oparoa prestatu dute, eta laster argitaratuko du Logroñoko Udalak.
Lehenik eta behin, txupinazoa, nola ez. Udaletxeko balkoitik botatzen da, pregoi ofiziala irakurri ondoren, eta, agintariekin batera, 2024ko mahats-biltzaileek emango diete hasiera jaiei.
Karrozen desfilea jaietako beste hitzordu garrantzitsu bat da. Ardogintza tradizionalarekin lotutako elementuez jantzitako artisau-karrozez betetzen dira Logroñoko kaleak. Hiriko peñek, eskualde-etxeek, musika-taldeek, talde folklorikoek eta Errioxa osotik etorritako elkarteek eginak dira karrozok. Eta sariak banatzen dira, gainera, orijinalenentzat.
Ezin falta erraldoiak eta buruhandiak, jakina, guztiak ere Logroñoko eta Logroñoren historiako pertsonaiekin lotuak; esate baterako, Espartero jeneral ezagunarekin.
Su-festak ere izaten dira jaietan. Ribera parkean Su-festen Nazioarteko Lehiaketa egiten da. San Mateo festetako irabazlea arduratzen da gero ekainean ospatzen diren San Bernabe festetako su-festez.
Kirolarentzat ere bada lekurik ekitaldien agendan. Logroñoko sanmateoetan, denboraldiko euskal pilotako lehiaketarik garrantzitsuenetako bat egiten da Adarraga frontoian.
Gainera, nonahi izaten dira kalejirak eta zezen-ikuskizunak, feria, zezenketak eta entzierroak barne.
Eta ezin ditugu ahaztu eskualde-etxeek antolatzen dituzten jarduera ugariak.
Logroñoko 2024ko sanmateoen egitarau osoa ezagutu bezain laster, hemen kontatuko dizugu.
Logroñoko 2024ko sanmateoetako kontzertuak
Logroñoko 2024ko sanmateoetan ezin da falta musika. Eta dagoeneko jakin dugu zein izango diren 2024ko sanmateoetako doako kontzertu nagusietako batzuk, Udaletxe plazan egitekoak:
- Irailak 20, ostirala: José AM.
- Irailak 21, larunbata: La Guardia.
- Irailak 23, astelehena. La La Love You.
Gainera, dantzaldiak ere izango dira Espolón pasealekuan. Presta zaitez La Pasarela orkestrarekin gozatzeko.
- Irailak 25, asteazkena: La Pasarela orkestra.
Musika ederra, Logroñon aspaldi-aspalditik antolatzen diren historia luze-zabaleko festak animatzeko.
Mahats-zapaltzea sanmateoetan Logroñon
Iturria: Logroñoko Udala
Ziur asko, mahats-zapaltzea izango da sanmateoetako ekitaldirik jendetsuena.
"Lehen Muztioaren eskaintza” egiten zaio Valvanerako Andre Mariari, eskualdeko zaindariari, hain zuzen. Gogoan izan behar da iraila dela eta laster jasoko dela mahatsa ardogintza-tradizio handiko herri honetan.
Duela zenbait hamarkadatik, Urdiales familia arduratzen da mahats-zapaltze sinboliko honetaz. Bertako jantzi tradizionala soinean (alkandora zuria, txalekoa eta gerriko gorria) eta oinutsik, biribilean besoetatik helduta denak, biraka hasten dira, treskan sartutako mahats-mordoak zapalduz, muztioa antzinako moduan egiteko.
Egun horretako ekitaldi sinbolikoenetako batek Errioxako txoko guztietatik heldutako haurrak ditu protagonista, denboraldiko lehen mahats-mordoekin betetzen baitute upel bat.
Orobat, mahatsa da protagonista jaien despedidan, “Mahats-erretzea” egiten baita udaletxeko plazan.
San Mateo jaietako aste gastronomikoa
Ardoaren lurraldean, nahitaezkoak dira mokadu goxo eta edari finak, eta San Mateo jaiak aprobetxatzen dira Aste Gastronomiko oso bat antolatzeko.
Bazkari-afari herrikoiak eta inguruko errezeten dastatzeak egin ohi dira; esate baterako, patatak txorizoarekin eta xirmendutan erretako saiheskiak eskaintzen dira.
Gainera, nahi izanez gero, txosnetara ere joan zaitezke (chamizo esaten diete Logroñon), hots, peñen lokaletara, non zurrakapotea eskainiko baitizute porroian edateko.
San Mateo jaien historia
XII. menderaino egin behar dugu atzera sanmateoen jatorria ezagutzeko, garai hartan Logroñoko hiribilduaren omenez egiten zen ospakizuneraino, hain zuzen.
Logroñok hiribildu kategoria lortua zuen orduan, eta urtean behin azoka antolatzeko eskubidea zuen. Esker Emate egunean egin ohi zen, eta urteko uzta oparoa eskertzea zuen helburu.
Pixkanaka, gero eta ludikoagoa eta festa-giro handiagokoa bihurtu zen ekitaldia, eta irailera aldatu zen, San Mateo egunera. Zerga-biltzaile izan zen San Mateo, eta merkatarien zaindari bihurtu zen azkenean (ez, ordea, Logroñokoa, haren zaindariak San Bartolome eta Itxaropenaren Andre Maria baitira).
Hala, beraz, tradizioa eta sinbolismoa ahaztu gabe baina ekitaldi-aukera gero eta gehiago zabalduz, gaur egunera arte heldu dira Logroñoko sanmateoak.
Goiburuko irudiaren jatorria: Logroñoko Udala